Gastouderopvang is in Nederland een officiële kinderopvangvorm en valt dus onder de Wet kinderopvang. Die wet benoemt onder meer de kwaliteitseisen waaraan verantwoorde kinderopvang moet voldoen. In deze wet staat dat er vier zaken zijn die een gastouder moet nastreven, de vier pedagogische basisdoelen:

• zorgen voor emotionele veiligheid
• het stimuleren van de persoonlijke competentie van een kind
• het stimuleren van de sociale competentie van een kind
• het overdragen van normen en waarden

Pedagogische inzet
Deze vier doelen zijn cruciaal voor een gezonde ontwikkeling van kinderen. ‘Uit onderzoek blijkt dat als een kind ervaringen opdoet in deze vier basisdoelen, het beter presteert op school, beter in zijn vel zit, meer zelfvertrouwen heeft en zich beter kan redden in sociale relaties. Het geeft op alle vlakken een betere start in het leven’, aldus pedagoog Su’en Verweij-Kwok van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). De vier pedagogische basisdoelen zijn dus belangrijk genoeg om er op een heel bewuste manier mee te werken in je opvang. Maar hoe doe je dat? Hiervoor bestaan vijf concrete vormen van pedagogische inzet die je kunt gebruiken om de doelen te bereiken. Ze omvatten alles wat je als gastouder doet als het gaat om pedagogisch handelen. Ken je ze?

• De interactie tussen gastouder en kind
• De binnen- en buitenruimte
• De groep
• Het activiteitenaanbod
• Het spelmateriaal

Jezelf zijn
De basisdoelen zijn als het ware kapstokhaken waaraan je deze pedagogische inzetten op kunt hangen. In dit artikel gaan we dieper in op het eerste pedagogische doel: het zorgen voor emotionele veiligheid. Su‘en: ‘Dit is het belangrijkste doel en daarom staat het als eerste in het rijtje. Emotionele veiligheid is de basis van je leven: gehoord, gezien en geaccepteerd worden, jezelf kunnen zijn. Het heeft te maken met hechting – je kunnen hechten aan de persoon die er voor je is. Als je je emotioneel veilig voelt, kun je met zelfvertrouwen relaties aangaan.’

Vertrouwd
Vertaald naar de gastouderopvang voelt een kind zich emotioneel veilig als de omgeving voor hem  vertrouwd is en er spelmaterialen, activiteiten en omgangsvormen zijn die voor hem bekend en begrijpelijk zijn. Emotionele veiligheid houdt ook in dat de gastouder adequaat op de signalen van het gastkind reageert en dat zij in zijn of haar behoeften voorziet. ‘Daarnaast heeft het ook te maken met herkenbaarheid en grenzen stellen’, zegt Su’en. ‘Een kind vertrouwt op een vaste structuur, een dagritme. Ook regels geven gevoel van veiligheid.’

Lees verder in KIDDO 1 (2018) vanaf pagina 35. Nog geen abonnee? Klik hier.