‘Ik vind het niet makkelijk om in de kinderopvangsector op die manier informatie uit te wisselen.’ Eva Lievens is postdoctoraal onderzoeker bij het ICRI, het Interdisciplinair Centrum voor Recht en ICT van de Katholieke Universiteit Leuven. Haar doctoraatsthesis (proefschrift) ging over de bescherming van minderjarigen in de digitale omgeving. ‘Je merkt natuurlijk dat sociale netwerken overal zijn doorgedrongen. Je hebt de puur persoonlijke profielen, maar ook bedrijven, merken en organisaties hebben allang ontdekt welke mogelijkheden ze bieden. Logisch dus dat ook kinderopvanginitiatieven en scholen enzovoort de boot niet willen missen.’
Maar sociale netwerken worden ook steeds meer gebruikt om te communiceren: begeleiders sturen elkaar onderling berichten of praten via het prikbord met ouders. En daar wringt de schoen. ‘Het internet is een schemerzone’, weet Eva Lievens. ‘Je weet nooit wie allemaal kan meekijken.’
Privégegevens te grabbel
Dat zegt ook Justine Pardoen, hoofdredacteur van Ouders Online (www.ouders.nl) en medeoprichter van de stichting Mijn Kind Online (www.mijnkindonline.nl of -.be), die heel wat kennis heeft verzameld over hoe ouders, professionals en kinderen met internet en sociale netwerken omgaan. ‘Niemand zal zijn privégegevens in de realiteit te grabbel gooien, maar op het internet zijn we veel minder terughoudend. Net als kinderen gaan veel volwassenen spelenderwijs om met dat soort ‘nieuwe speeltjes’. Van kinderen kun je nog niet verwachten dat ze de gevolgen altijd goed inschatten, maar wij hebben toch volwassen hersenen? En toch sta ik er nog vaak van te kijken hoe naïef veel volwassenen zich gedragen in de virtuele wereld.’
In Nederland is men vertrouwd met het begrip ‘mediawijsheid’. ‘Welk medium zet je in voor welk doel? Daar draait het om’, zegt Pardoen. ‘En dan kom ook ik tot de conclusie dat er betere en veiligere manieren zijn om met medebegeleiders of ouders te communiceren dan Facebook of Hyves. E-mail of telefoon bijvoorbeeld, en het persoonlijke gesprek. Of maak een besloten groep via bijvoorbeeld Ning (www.ning.com, waar je je eigen sociale netwerk kunt creëren, red.).’
Deontologische code
Het mag duidelijk zijn: sociale netwerken zijn fantastische uitvindingen, maar net zoals met alle technologie moet je er voorzichtig mee omspringen, zeker als er kinderen in het spel zijn. Misschien moet de organisatie zelf een soort code opstellen over wat wel en niet mag, zoals bedrijven al doen. ‘Ik denk dat het belangrijkste principe “gezond verstand” is’, meent Eva Lievens. ‘Als je gewoon al goed nadenkt over wat je op Facebook, Hyves enzovoort plaatst en met wie je het deelt, kun je al veel problemen voorkomen.’
‘In Amerika kennen ze de “omatest”’, glimlacht Justine Pardoen. ‘Bedenk bij alles wat je op Hyves zet wat je oma ervan zou vinden. Maar op gezond verstand alleen kun je niet altijd rekenen. Daarom ben ik wel voorstander van een soort code of protocol die het kinderdagverblijf of buitenschoolse kinderopvang opstelt. Niet om je op de vingers te kijken, maar om een proces te stimuleren waarbij je je bewust wordt van je internetgedrag: waarom doe je iets, en is het wel de beste manier? Dat niveau van bewustzijn en uitwisseling is toch het minste wat je kunt verwachten van een professional.’
Ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten werkt binnen het departement Kinderopvang aan een deontologische code rond kinderopvang, discretie en beroepsgeheim, vooral in het kader van Facebook en aanverwante internettoepassingen. Wanneer die op papier staat, is nog niet bekend.
Lees verder in KIDDO 5 2010 vanaf pagina 35.
Neem een abonnement.
