Als begeleider heb je tenslotte ervaring. Je weet wat belangrijk is, wat prettig werkt en wat niet. De realiteit is meestal anders. In de meeste gevallen moet je als kinderdagverblijf tevreden zijn met het gebouw dat er al is, en dat zo goed en zo kwaad als je kunt aanpassen aan de specifieke behoeften van je kinderdagverblijf.

Dat is niet anders bij Nieuwland, een kinderdagverblijf uit Gent met zeventig plaatsen voor kinderen tot 3 jaar. Het kinderdagverblijf huist in een gebouw dat in 1970 werd opgetrokken in opdracht van een fabrieksdirecteur, die er een creche voor de kroost van zijn personeelsleden liet onderbrengen. Het gebouw is zeer ruim en heeft een grote tuin, twee belangrijke troeven, zeker in de stad, vindt verantwoordelijke Ingrid Wils. Voor die tijd was het volgens mij ook best een vooruitstrevend ontwerp. Maar het feit blijft dat de architectuur is afgestemd op de kinderopvang van toen. In die tijd draaide de opvang vooral om verzorging, en ouders hadden geen plaats in het kinderdagverblijf. Je ziet bijvoorbeeld nog het loket waar de kinderen werden afgegeven, zoals dat toen gebruikelijk was. In die tijd hadden creches ook inwonend personeel, dat in een soort appartement woonde. En de creche was voorzien van aparte ruimtes, zoals we die kennen van de kraamafdeling: helemaal in glas, met een babybad en een verzorgingsruimte. Die relikwieen uit het verleden kunnen soms best handig zijn, ondervonden ze bij Nieuwland. In de glazen hokjes leggen wij bijvoorbeeld onze moeilijke slapers. Ze voelen zich daar niet zo afgezonderd van de leefgroep.

Praktische eisen
Nieuwland was lange tijd volledig opgedeeld in baby- en peutergroepen. Dertien jaar geleden werd de eerste verticale groep gestart, meteen het begin van een langzame overgang naar een volledig verticale werking. Dit betekent dat een kind van begin tot eind bij dezelfde begeleider blijft, en dus geen twee of drie keer hoeft te wennen aan een nieuwe persoon of leefomgeving. We hebben nu, behalve onze drie verticale groepen, ook nog twee baby- en twee peutergroepen. Bij de overgang naar een leeftijdsgemengde groep zijn er heel wat zaken waarop je moet letten, weet de crecheverantwoordelijke. Een aantal vereisten blijft uiteraard dezelfde: de ruimte moet veilig zijn voor kinderen, en geborgenheid bieden. Maar ze moet ook prikkelen en speluitdagend zijn. Anderzijds zijn er praktische eisen die heel erg afhangen van de leeftijd van de kinderen. Als je van een babygroep een verticale groep maakt, heb je toiletten nodig, om maar een voorbeeld te geven.

Een van de verticale groepen van Nieuwland huist in wat ooit het appartement van een inwonende verzorgster was. Je kunt goed zien waar haar woonkamer, de keuken en de twee slaapkamers zaten, wijst Wils aan. Op zich is die indeling geen probleem. Alleen: op de enige plaats waar je hier een verzorgingstafel voor babys kwijt kunt, sta je als begeleidster met je rug naar de kinderen toe. Terwijl je een kind verschoont, heb je dus geen zicht op de rest van de groep. We hebben eerst geprobeerd of we de verzorgingstafel konden draaien, maar dat was niet mogelijk zonder de verwarming te verplaatsen. We hebben het euvel maar verholpen door een spiegel te plaatsen. De ervaring van onze mensen helpt dus ook wel om de gebreken van de infrastructuur op te vangen.
Voor het raam van de leefgroep staat een trapje opgesteld. De peuters kunnen daarop klimmen om hun ouders uit te zwaaien, licht Ingrid Wils toe. Maar het is wel afgesloten voor de allerkleinsten, die eraf zouden kunnen vallen.

Veiligheid garanderen
Belangrijk aandachtspunt bij verticale groepen is hoe je, mede door de inrichting van de ruimte, de veiligheid van de allerjongsten kunt garanderen. Precies op dat punt constateert Ingrid Wils ook de grootste bezorgdheid bij ouders. Meestal vinden ouders het idee van een verticale groep prettig. Tot ze met hun baby in de leefgroep komen. De aanblik van al die grote kinderen kan hen soms wat bang maken, zeker als het om een eerste kind gaat. Is hun kind hier wel veilig, vragen ze zich af. Zal mijn kind geen bal op het hoofd krijgen? En wat als de peuters met kleine voorwerpen spelen of parels rijgen, kan mijn baby die dingen dan niet in de mond stoppen? Het is onze taak om die angst weg te nemen en de ouders gerust te stellen. Anderzijds moet een peuter ook eens een toren kunnen bouwen zonder de bemoeizucht van kleine vriendjes die het prettig vinden die toren om te gooien.


Lees verder in KIDDO 8, vanaf pagina 14